Sáng kiến bình đẳng giới và giáo dục trẻ em gái ở Việt Nam được Bộ GD&ĐT và Văn phòng UNESCO khởi động vào tháng 8 năm 2015.

Đến nay, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao quyền năng cho phụ nữ. Dự án đã xây dựng được các dự thảo kế hoạch hành động về bình đẳng giới cho ngành Giáo dục, tài liệu khuyến nghị về tăng cường yếu tố bình đẳng giới và tài liệu hướng dẫn lồng ghép giới và xóa bỏ định kiến giới trong chương trình sách giáo khoa…

Tuy nhiên, sự bất bình đẳng giới vẫn còn phổ biến. Theo bà Trần Thị Phương Nhung, cán bộ quản lý chương trình UNESCO tại Hà Nội, trẻ em gái và phụ nữ ở nông thôn, miền núi vẫn bị ràng buộc bởi các phong tục, tập quán có ảnh hưởng tiêu cực đến việc đạt được bình đẳng giới trong giáo dục. Bên cạnh đó, nạn tảo hôn vẫn còn phổ biến ở những khu vực dân tộc thiểu số khiến tỷ lệ trẻ em gái bỏ học, thất học nhiều hơn so với trẻ em trai.

Ngay cả trong sách vở, phụ nữ và trẻ em gái còn bị đối xử thiếu công bằng. PGS. TS. Hoàng Bá Thịnh, đại diện Ban Đổi mới chương trình và sách giáo khoa cho hay: Hiện trong sách giáo khoa có rất nhiều hình ảnh gây bất bình đẳng như sách Tự nhiên xã hội lớp 1, Giáo dục công dân lớp 6 và lớp 10 có rất nhiều bài viết, hình ảnh mang nặng định kiến giới: Nói về việc lau nhà, rửa bát, đi chợ thì vẽ hình ảnh mẹ và con gái, việc đá bóng, vi phạm luật giao thông, chơi bời, xem ti vi thì nhất thiết là hình bé trai và bố. Hay sách văn học cũng vậy, các câu ca dao tục ngữ nói về thân phận hẩm hiu, khổ sở của phụ nữ quá nhiều… Sách lịch sử thì dày đặc những câu chuyện về vị anh hùng này, anh hùng kia là nam giới trong khi đó nữ giới cũng có rất nhiều nhân vật anh hùng…

“Chúng tôi đã có những kiến nghị bằng văn bản tới Bộ GD&ĐT về việc cần chỉnh sửa về nội dung và hình thức trong nhiều cuốn sách giáo khoa để đảm bảo tính công bằng, đặc biệt cho trẻ em và phụ nữ” – ông Thịnh cho hay.

Chung tay vì bình đẳng giới và giáo dục trẻ em gái ở Việt Nam, theo bà Sun Lei- cán bộ phụ trách Văn phòng UNESCO, bình đẳng giới là một yếu tố quan trọng trong phát triển bền vững và là nền tảng của xã hội hòa nhập và hòa bình. Trong đó, các phương tiện truyền thông góp phần quan trọng tạo môi trường thuận lợi cho việc thực hiện quyền giáo dục của trẻ em gái, phụ nữ và định hình tư duy của công chúng về vấn đề giới. Truyền thông có thể tạo ra những thảo luận, đối thoại quốc gia về bình đẳng giới và những vấn đề liên quan tới giới trong giáo dục cũng như mọi mặt cuộc sống.

Sáng kiến bình đẳng giới và giáo dục trẻ em gái ở Việt Nam góp phần thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho việc thực hiện quyền được giáo dục của trẻ em gái và phụ nữ thông qua việc lồng ghép các vấn đề giới vào các kế hoạch, các hoạt động bồi dưỡng năng lực lãnh đạo và nâng cao nhận thức thông qua các hợp phần: Nâng cao năng lực của ngành giáo dục nhằm đảm bảo bình đẳng giới trong lập kế hoạch và quản lý cũng như tăng cơ hội tiếp cận giáo dục có chất lượng cho trẻ em gái và phụ nữ, đặc biệt cả trẻ em gái, phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn và dễ bị tổn thương. Thứ 2, lồng ghéo giới vào xây dựng chương trình, sách giáo khoa và trong hoạt động dạy và học.

Cùng với đó là các nỗ lực phối hợp giữa phụ huynh và cộng đồng nhằm hỗ trợ nhà trường thúc đẩy môi trường thuận lợi để học sinh áp dụng tốt hơn những kiến thức các em học được tại trường vào gia đình và cộng đồng. Sáng kiến được thực hiện đến năm 2020.